Hoofdstuk 2

 

De integratie van techniekonderwijs in het basisonderwijs

 

5. In het curriculum: hoe bied je techniekonderwijs aan?

 

Onderzoek wijst uit dat kortlopende projecten de houding t.o.v. techniek niet wezenlijk positief beïnvloeden (Boser, Palmer en Daugherty, 1998). Daarentegen geven de PATT studies aan dat wanneer het in opeenvolgende leerjaren op school wordt aangeboden de attitude van kinderen t.o.v. techniek wel positiever wordt. Dit pleit ervoor, om ofwel een complete leerlijn voor alle groepen te ontwikkelen ofwel tenminste duidelijk aan te geven hoe het ontwikkelde product in een complete leerlijn past.

Eerder is al aangegeven dat vanuit de visie van OntwikkelingsGericht Onderwijs wordt gepleit voor onderwijs dat kinderen uitnodigt in de zone van naaste ontwikkeling. Dat betekent niet gesloten en geprogrammeerd, maar juist open situaties, waarbij duidelijk is aangegeven bij welke ontwikkelingsfase de activiteit past,  en welke vervolgactiviteiten mogelijk zijn. Als het ware een mogelijke invulling voor de “verborgen agenda” die een leerkracht tot zijn beschikking moet hebben om, op grond van observatie, het kind aan te bieden.

 

a. alternatieve aanbiedingsvormen

Verschillende aanbiedingsvormen worden beschreven in een artikel van Boser, Palmer en Daugherty, 1998 (Students attitudes toward technology in selected technology education programs):

- industrial art approach

- integrated approach

- modular approach

- problem solving approach

Er lijken geen grote verschillen te zijn in het effect tussen de verschillende aanbiedingsvormen.

 

Deze lijst kan worden aangevuld met andere vormen, zoals:

- projecten

- techniek als onderdeel van thema

- techniek als onderdeel van lesmethodes

- een experimenteerlandschap (etc. zie hoofdstuk 1)

 

b.aansluiting met andere vakken

 

Een factor die telkens weer naar voren komt is de samenhang tussen de aangeboden leeractiviteiten. Aanbod in samenhang maakt het onthouden ervan veel gemakkelijker, en weerspiegelt beter de realiteit die ook niet uit gescheiden vakken bestaat. Bovendien krijgt een activiteit voor een kind betekenis als hij zinvol is; nuttig voor datgene waar het kind mee bezig is. Een frappant voorbeeld is de uitspraak van een leerkracht van een groep merendeels allochtone kinderen, waarbij twee studenten praktische techniekles verzorgden: “Geweldig hè, om ze zo bezig te zien! Ik zou dat soort lessen ook graag vaker willen geven, maar ja….Ik heb al mijn tijd nodig voor taal.” Op hetzelfde moment staat naast haar een kind vol enthousiasme aan de directeur uit te leggen hoe het apparaat werkt, waarmee zij de koe aan de overkant van de sloot kunnen krijgen……

Integratie van vakken hoeft niet te betekenen dat de vakken op zich niet meer herkenbaar zijn.

Vaak wordt wel geprobeerd om techniekonderdelen te koppelen aan lesmethodes of aan te geven bij welke les uit welke methode het onderwerp past. De achterliggende gedachte is ook hier samenhangend aanbod en vooral: techniek moet geen nieuw extra vak zijn bovenop het toch al overladen programma van de klas. Zeker met een diversiteit aan gebruikte lesmethoden is maatwerk lastig realiseerbaar. Leerkrachten moeten worden geholpen bij het selecteren van de juiste activiteiten bij bepaalde lessen/onderwerpen uit andere vakgebieden en ook hier werkt ervaringen in de praktijk het meest overtuigend.

Een alternatief voor aansluiten bij vakken kan zijn, het centraal stellen van een techniekactiviteit en daarbij andere vakken laten aansluiten.

 

c.aansluiting met de dagelijkse onderwijspraktijk

 

Voor veel leerkrachten is een drempel: angst voor het onbekende, niet alleen wat betreft kennis en vaardigheden, maar ook wat betreft organisatie en werkvormen. Aansluiten bij werkvormen die leerkrachten gewend zijn kan dan de kans op daadwerkelijke toepassing vergroten. Als bij de kleuters al altijd in hoeken wordt gewerkt kan deze praktijk worden gebruikt om technische toevoegingen aan hoeken te doen of een techniekhoek te ontwerpen.

 

To the top